ระบบตัดวงจรไฟฟ้า ACB, MCCB, MCB ต่างกันอย่างไร? เลือกใช้อย่างไรให้เหมาะกับระบบไฟฟ้า
30 Jul 2025
1. ระบบตัดวงจรไฟฟ้า ACB, MCCB, MCB ต่างกันอย่างไร? เลือกใช้อย่างไรให้เหมาะกับระบบไฟฟ้าเมื่อพูดถึงความปลอดภัยและความเสถียรของระบบไฟฟ้าในอาคาร โรงงาน หรือโครงสร้างพื้นฐาน สิ่งที่ไม่ควรมองข้ามคือ อุปกรณ์ตัดวงจรไฟฟ้า (Circuit Breaker) เพราะมีหน้าที่สำคัญในการป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร ไฟฟ้าเกิน และควบคุมการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้เป็นไปอย่างปลอดภัย เรียกได้ว่าเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยปกป้องทั้งชีวิต ทรัพย์สิน และอุปกรณ์ไฟฟ้าจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากกระแสไฟฟ้าที่ผิดปกติ หลายคนอาจสงสัยว่า ระบบตัดวงจรไฟฟ้า ACB, MCCB, MCB แตกต่างกันอย่างไร และควรเลือกใช้อย่างไรให้เหมาะสมกับงาน วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจให้ชัดเจน
ระบบตัดวงจรไฟฟ้าคืออะไร?
ระบบตัดวงจรไฟฟ้าคือชุดอุปกรณ์ที่คอย ตัดกระแสไฟฟ้าอัตโนมัติเมื่อเกิดความผิดปกติ เช่น การลัดวงจร (Short Circuit) หรือกระแสไฟฟ้าเกิน (Overload) เพื่อลดความเสียหายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า และป้องกันอัคคีภัย ในระบบไฟฟ้าแรงต่ำถึงแรงปานกลาง อุปกรณ์ตัดวงจรที่ใช้กันทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่ ACB, MCCB และ MCB โดยแต่ละประเภทมีคุณสมบัติและข้อดีต่างกัน
ACB (Air Circuit Breaker)
ACB หรือ "เบรกเกอร์สุญญากาศ" เป็นสุดยอดเบรกเกอร์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด และมี พิกัดกระแสสูงที่สุด รวมถึง ความสามารถในการตัดกระแสลัดวงจรที่มหาศาล เหมาะสำหรับ สถานีไฟฟ้า โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ อาคารสำนักงานขนาดมหึมา หรือจุดเชื่อมต่อหลักของระบบจ่ายไฟฟ้าแรงดันสูง
พิกัดกระแส: เริ่มต้นตั้งแต่ 400 แอมป์ไปจนถึง 6300 แอมป์ (หรือสูงกว่านั้นในบางรุ่น)
ความสามารถในการตัดกระแสลัดวงจร: สูงมาก ตั้งแต่ 50 kA ไปจนถึง 150 kA และสูงกว่า
การใช้งาน: ควบคุมและป้องกันวงจรเมนหลักของระบบไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่ต้องการการป้องกันขั้นสูงสุดและซับซ้อน
คุณสมบัติ: หน่วยควบคุมอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Trip Unit) ที่สามารถตั้งค่าการป้องกันได้อย่างละเอียดและแม่นยำ ไม่ว่าจะเป็นการหน่วงเวลา การตัดวงจรทันที หรือการป้องกันความผิดปกติอื่นๆ เช่น การรั่วลงดิน และมีราคาที่สูงที่สุด
การใช้งานที่เหมาะสม
- โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่
- ศูนย์ข้อมูล (Data Center)
- อาคารพาณิชย์ที่มีโหลดไฟฟ้าสูง
2. MCCB (Molded Case Circuit Breaker)
MCCB หรือ "เบรกเกอร์โครงสร้างหล่อ" เป็นเบรกเกอร์ที่มีขนาดใหญ่กว่าและแข็งแรงกว่า MCB อย่างเห็นได้ชัด ออกแบบมาเพื่อใช้งานในระบบไฟฟ้าที่ต้องการ กระแสสูงขึ้น และ ความสามารถในการป้องกันที่ยืดหยุ่น เหมาะสำหรับ อาคารขนาดกลางถึงใหญ่ โรงงานอุตสาหกรรม หรือเป็น เบรกเกอร์เมน (Main Breaker) สำหรับแผงควบคุมย่อย
พิกัดกระแส: ตั้งแต่ 100 แอมป์ไปจนถึงประมาณ 2500 แอมป์ (บางรุ่นอาจสูงถึง 3200 แอมป์)
ความสามารถในการตัดกระแสลัดวงจร: สูงกว่า MCB มาก โดยทั่วไปอยู่ที่ 10 kA ไปจนถึง 150 kA
การใช้งาน: ควบคุมและป้องกันวงจรหลักในอาคารขนาดใหญ่ เครื่องจักร หรือมอเตอร์ขนาดกลางถึงใหญ่
คุณสมบัติ: สามารถ ปรับตั้งค่ากระแสตัดวงจร ได้ ทำให้มีความยืดหยุ่นในการป้องกันที่แม่นยำยิ่งขึ้น
การใช้งานที่เหมาะสม
- โรงงานขนาดกลางถึงใหญ่
- อาคารสำนักงาน
- ระบบไฟฟ้าเมน (Main Circuit) ในอาคารพาณิชย์
3. MCB (Miniature Circuit Breaker)
MCB หรือ "เบรกเกอร์ลูกย่อย" เป็นเบรกเกอร์ที่เราคุ้นเคยกันดีที่สุด มีขนาดเล็กกะทัดรัด เหมาะสำหรับระบบไฟฟ้าใน บ้านพักอาศัย อาคารพาณิชย์ขนาดเล็ก หรือ วงจรย่อย ต่างๆ
พิกัดกระแส: โดยทั่วไปอยู่ที่ไม่เกิน 100 แอมป์
ความสามารถในการตัดกระแสลัดวงจร: สูงสุดประมาณ 10 kA (กิโลแอมแปร์)
การใช้งาน: ควบคุมและป้องกันวงจรย่อย เช่น วงจรแสงสว่าง ปลั๊กไฟ เครื่องปรับอากาศขนาดเล็ก
คุณสมบัติ: มักมีกลไกการตัดไฟแบบตายตัว ไม่สามารถปรับตั้งค่าได้ ใช้งานง่าย ติดตั้งง่ายในตู้ Consumer Unit และมีราคาไม่แพง
การใช้งานที่เหมาะสม
- บ้านพักอาศัย
- สำนักงานทั่วไป
- โหลดวงจรย่อยในอาคาร
การเลือกเบรกเกอร์ที่เหมาะสม ไม่ใช่แค่การเลือกตัวที่แพงที่สุด แต่เป็นการเลือกตัวที่ "ใช่" และ "พอดี" กับความต้องการของระบบไฟฟ้าของคุณ ลองพิจารณาจากปัจจัยเหล่านี้:
- ขนาดของกระแสไฟฟ้าสูงสุด (Load Current)
- ปริมาณกระแสลัดวงจรสูงสุดที่อาจเกิดขึ้น (Fault Current / Short Circuit Current)
- ประเภทของสถานที่และการใช้งาน
- ความยืดหยุ่นในการตั้งค่าและการป้องกัน
- งบประมาณและพื้นที่ติดตั้ง
ACB, MCCB, MCB ล้วนเป็นหัวใจของระบบไฟฟ้าที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน การเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมไม่เพียงช่วยป้องกันความเสียหายและอุบัติเหตุไฟฟ้า แต่ยังเพิ่มความมั่นใจให้ผู้ใช้งานและช่วยยืดอายุอุปกรณ์ไฟฟ้าในระบบอีกด้วย หากต้องการคำปรึกษาหรือเลือกซื้ออุปกรณ์คุณภาพ ทีมงานของเราพร้อมให้คำแนะนำครบวงจร